Als ik aan Italië denk, zie ik het voor me. Een groepje oude mannen op een bankje op het plein. Fiatjes 500. Lijnen vol wasgoed die boven de straten hangen. De vele geestelijken in de stad. Clichés, maar toch ook waar. En zo zijn er meer dingen in het straatbeeld waardoor je meteen weet dat je in Italië bent.
Uitzicht vanuit de auto
Het Italië-gevoel begint al op de snelweg, waar soms rijen oleanders in de middenberm staan. Ga je de snelweg af, dan komen de vele altaartjes langs de weg in beeld. Het is goed opletten, want voordat je het weet, rijd je zo’n Maria straal voorbij. Een opvallendere verschijning langs de weg zijn de steenrode case cantoniere, met vaak in grote letters ‘ANAS’ op de gevel. De ANAS – de afkorting staat voor Azienda Nazionale Autonoma delle Strade – is de instantie die zich bezighoudt met het onderhoud van de Italiaanse wegen.
Oorspronkelijk werd een casa cantoniera bewoond door een cantoniere, die verantwoordelijk was voor een deel (un cantone) van de weg. Rond 1980 raakten de case cantoniere als woning in onbruik, en een groot deel is ook sterk verwaarloosd. Nu zijn er nog ruim 1200 in het bezit van de ANAS, waarvan de helft in bedrijf is als kantoor of magazijn. Voor de overige panden wordt gezocht naar andere mogelijkheden, om het erfgoed in ere te houden.
Mobiele groentewinkels
De openbare weg, of eigenlijk de parkeerplaats langs de weg, is ook een favoriete plek voor verkopers van groente en fruit. Ze hebben hun waren uitgestald in een kraam, of gewoon in de achterbak van hun auto of Ape. Zulke ‘mobiele groentewinkels’ zie je trouwens ook in de stad.
Typisch Italiaans straatbeeld in stad of dorp
Ben je eenmaal in een Italiaanse stad of dorp aangekomen, dan hoef je niet lang te zoeken voor je een uithangbord met een hoofdletter T ziet. Daar is de tabaccaio of tabaccheria, de tabakswinkel, die behalve sigaretten ook postzegels, lucifers en biglietti voor de bus of metro verkoopt.
Op de deuren in de straat zitten bijzondere deurkloppers, op bijna elke deur een nóg mooiere uitvoering. In de vensterbanken van de ramen staan bakken met planten, de ramen zelf gaan vaak schuil achter een rolluik, shutter of spijlen.
Die gebarricadeerde stijl zie je niet alleen bij winkels, maar ook bij woonhuizen. En let ook op de voordeur van een palazzo: vaak is er een enorme houten deur waar dan een kleiner deurtje in zit om door naar binnen te gaan; de grote deuren zelf gaan maar heel soms open.
Reclamefolders en aankondigingen
In kleine straatjes zijn de muren bedekt met felgekleurde bougainville en geurende jasmijn, en aan de gevels van de huizen hangen oude roestige brievenbussen, met een stapeltje reclamefolders erin. Ik vraag me altijd af of er iemand is die de folders leest.
Wat ongetwijfeld wél gelezen wordt, zijn de aankondigingen van sagra’s en andere (dorps)feesten op de grote aanplakborden. En de openbare overlijdensberichten natuurlijk. Zo weten alle dorpsbewoners precies wie er recentelijk overleden is. En over wie die oude mannen op het bankje aan het praten zijn.
Leave a Reply