Brioche of cornetto – een Italiaanse taalkwestie bij het ontbijt

Het is het typisch Italiaanse ontbijt-buiten-de-deur: een cappuccino met een croissant erbij. Un cornetto noemen ze dat toch, in Italië? Maar nu ben je in Noord-Italië en hoor je iedereen ’s ochtends in de bar brioche (‘briosj’) zeggen. Hoe zit dat?

Verschil per regio

Kort door de bocht: in Midden- en Zuid-Italië zeggen ze cornetto, in het noorden brioche, als ze het over dat croissant-achtige broodje bij de koffie hebben. Ook in het midden en het zuiden van Italië bestaat het woord brioche, maar dan wordt er iets anders mee bedoeld, namelijk briochebrood, zoals in Frankrijk. Op bijvoorbeeld Sicilië wordt zo’n brioche – of brioscia in het Siciliaans – veel geserveerd met ijs.

Behalve dit verschil per regio is er meer aan de hand, want in de praktijk worden beide termen vaak ook breder gebruikt, voor álle soorten zoete ontbijtbroodjes, zoals una danese (een koffiebroodje). Bestel je un cappuccino e un cornetto / una brioche, dan krijg je alsnog de vraag wat voor eentje.

Hoe wil je je brioche / cornetto?

  • vuoto/vuota – zonder vulling
  • con/alla crema – met banketbakkersroom
  • con marmellata – met jam
  • al pistacchio – met pistachecrème
  • multicereale – meergranen
  • integrale – volkoren
  • integrale al miele – volkoren met honing
  • al carbone – waaraan houtskool is toegevoegd, waardoor de brioche of cornetto zwart is gekleurd

Una pasta

Een andere overkoepelende term, tot slot, is una pasta. Dit wordt vooral in het midden van Italië gebruikt, onder andere in Toscane. Weer een valstrik, want niet te verwarren met een pastagerecht als spaghetti of tagliatelle. Het Italiaanse pasta betekent gewoon: deeg, en in dit geval gaat het dus om zoete deegwaren.