Online te zien: de mooiste documentaires en documentaireseries over Italiaanse gebeurtenissen en personen.
—
Il principe
Hoe verder je komt in de documentaire Il principe (drie delen), hoe intrigerender die wordt. De centrale vraag: wat is er precies gebeurd in 1978, toen de negentienjarige Duitser Dirk Hamer overleed aan de gevolgen van een schietincident op het eiland Cavallo, voor de kust van Corsica? Vittorio Emanuele van Savoye, zoon van de laatste koning van Italië Umberto II, blijkt bij het incident betrokken en wordt weliswaar aangeklaagd voor doodslag, maar vrijgesproken. Dirks zus Birgit Hamer laat het er niet bij zitten en blijft haar hele leven vechten voor gerechtigheid. In de documentaire komen verschillende betrokkenen aan het woord, onder wie ook Vittorio Emanuele van Savoye zelf. In een aantal recensies, zowel Nederlandse als Italiaanse, las ik de kritiek dat er niet genoeg wordt doorgevraagd tijdens de interviews met hem. Maar zelf vind ik de documentaire misschien juist wel zo goed omdát hem niet het vuur aan de schenen wordt gelegd. Langzamerhand krijg je een steeds beter beeld, op basis van wat – en hoe – il principe vertelt over de gebeurtenissen die nacht. Ik bleef achter met het gevoel dat personen als Vittorio Emanuele van Savoye denken dat ze boven de wet staan, en de trieste conclusie dat het daar in de praktijk eigenlijk ook op neerkomt.
Il principe, 2023, te zien op Netflix
—
I love Venice
I love Venice dateert weliswaar uit 2013, maar is nu nog net zo relevant. Het is een onthutsende documentaire, die laat zien hoe Venetië ten onder gaat aan z’n eigen succes. De documentairemakers volgen verschillende oorspronkelijke bewoners, die allemaal hetzelfde zeggen. Van de winkeleigenaren en zussen Rosy en Rita Greco, die zich heel alleen voelen, nu ze omringd zijn door b&b’s. Tot Lidia Fersuoch, die het centrum uit is gegaan en alweer jaren op het Lido woont. Hoe moeilijk ze het ook vond om weg te gaan, ze zou niet meer in Venetië willen wonen. Daarvoor heeft ze té veel zien veranderen: “Het was vreselijk om te zien dat het geen stad meer is, maar een themapark voor toeristen.” En hoewel de actiegroep Venessia.com met verschillende ludieke acties strijdt voor het behoud van, of liever de terugkeer van een leefbaar Venetië, daalt het aantal inwoners nog altijd. De teller met daarop het aantal inwoners die in maart 2008 in de etalage van Farmacia Morelli werd geplaatst, gaf toen 60.000 aan. Inmiddels is dat al weer onder de 50.000 gezakt. Krijgen de oorspronkelijke bewoners hun geliefde stad ooit terug?
I love Venice, van Helena Muskens en Quirine Racké in co-productie met de VPRO, 2013, te zien op Netflix
—
Vatican Girl
De vijftienjarige Emanuela Orlandi, die met haar familie in Vaticaanstad woonde, kwam op een dag in 1983 niet thuis van de muziekschool. De spannende en mooi gemonteerde documentaireserie Vatican Girl bespreekt in vier afleveringen deze waargebeurde ontvoering en de gebeurtenissen erna. Afgewisseld met oude archiefbeelden en foto’s van het gezin Orlandi komen verschillende betrokkenen aan het woord, van Emanuela’s broer en zussen, tot journalist Andrea Purgatori. Heeft de Romeinse maffia met de verdwijning te maken? Of iemand van binnen het Vaticaan?
Vatican Girl: The Disappearance of Emanuela Orlandi, 2022, te zien op Netflix, documentaireserie van 4 afleveringen
—
Prospettiva Ballarò
‘Het ziet er vies uit’, ‘Ze hadden alles hetzelfde moeten maken’, en: ‘Hoe konden ze zo hoog kliederen’ — de buurtbewoners in de volkswijk Ballarò in het historische centrum van Palermo geven hun ongezouten mening over de muurschilderingen waaraan pal voor hun ogen gewerkt wordt. Maar als de muren eenmaal klaar zijn, blijken de meesten er toch blij mee. Initiatiefnemer van het Cartoline da Ballarò-project is Igor Scalisi Palminteri (Palermo, 1973), die vier andere kunstenaars vroeg om ook een schildering te maken. De documentaire Prospettiva Ballarò volgt en interviewt de vijf terwijl ze aan het werk zijn, in de warme zomer van 2018. Mooi om te zien wat er allemaal komt kijken bij de totstandkoming van een muurschildering, vooral als je bedenkt dat drie van de vijf kunstenaars geen streetartist zijn en voor het eerst op zo grote schaal werkten. Tussendoor zie je scènes uit het dagelijkse leven in de wijk, waar de armste bewoners een klein beetje geld verdienen door weggegooide schoenen en kleding uit vuilcontainers te halen en door te verkopen.
Prospettiva Ballarò, 2019, te zien op Netflix
—
Vasco Rossi: il supervissuto
Een interessant kijkje in leven en carrière van Italiës beroemdste rockster, Vasco Rossi, aan de hand van interviews met de rocklegende zelf en vele vrienden en collega’s om hem heen. De documentaire, die grotendeels is opgenomen in coronatijd, neemt de kijker mee naar de huizen waar Vasco woonde, naar de ruimtes waar hij zijn muziek opnam en waar hij optrad, en zelfs naar de gevangenis waar hij halverwege de jaren tachtig belandde vanwege het bezit van cocaïne, een levensveranderende ervaring voor de rocker. De titel, il supervissuto, is een woordspeling op het Italiaanse sopravvissuto, de overlevende. Vasco Rossi overleefde drugsgebruik, de gevangenis, een depressie, een coma. Hij is, zoals hij zelf zegt aan het begin van de documentaire, een ‘super-overlevende’.
Vasco Rossi: il supervissuto, 2023, te zien op Netflix, 5 afleveringen
—
Il caso Yara: oltre ogni ragionevole dubbio
Eerder was er al een film gebaseerd op het waargebeurde verhaal van de moord in 2010 op de dertienjarige Yara Gambirasio. Nu is er de Netflix-documentaireserie Il caso Yara: oltre ogni ragionevole dubbio. Vijf afleveringen die heen en weer schieten in de tijd, en je meenemen in de verdwijning van Yara, de vondst van het lichaam drie maanden later, en de arrestatie en veroordeling van de bouwvakker Massimo Bossetti. Maar wat een duidelijke zaak lijkt, is volgens de documentaire niet zo vanzelfsprekend. Zo zou er gesjoemeld zijn met camerabeelden van Bossetti’s busje en mochten DNA-tests niet opnieuw worden gedaan. Net als in eerdere documentaires als Vatican Girl en Il principe worden archiefbeelden afgewisseld met interviews met de betrokkenen, inclusief de veroordeelde Bossetti. De vraag blijft: zit hij onschuldig vast?
Il caso Yara: oltre ogni ragionevole dubbio, 2024, te zien op Netflix, 5 afleveringen
Deze blogpost kreeg een update op 24 juli 2024.
