Het stadje Castelsardo op Sardinië staat bekend om z’n vlechtwerk. Een oud ambacht, dat van generatie op generatie is doorgegeven en nog altijd wordt uitgeoefend door de lokale bewoners. Gewoon aan huis. Zo komt het dat we, lopend door de smalle straten van het oude gedeelte van Castelsardo, hier en daar een vrouw in haar deuropening zien zitten. Op schoot de mand waaraan gewerkt wordt.
Jong geleerd
Zoals Maddalena, die haar koopwaar voor de deur van haar huis in de Via Seminario heeft uitgestald. Ook binnen staat de grote tafel in haar woonkamer vol met stapels manden in allerlei maten, kleuren en patronen.
Op het moment dat wij langskomen, is kleindochter Melania aan het vlechten. Ze vindt het leuk om van haar oma te leren vlechten. Moeilijk? Helemaal niet, zegt ze als we haar ernaar vragen. Maddalena zelf haalt intussen een mand tevoorschijn die weer door háár oma is gemaakt. Hij is honderd jaar oud, en wat donkerder van kleur dan de nieuwe exemplaren. Dat komt: het materiaal waarvan de mand gemaakt is, palma nana, verkleurt met de tijd.
Traditionele motieven
De lokale plant palma nana is inmiddels een beschermde soort, dus tegenwoordig worden de manden van Castelsardo ook vaak van andere materialen gemaakt, zoals fieno marino (zeegras). De ingevlochten motieven zijn nog traditioneel: van cormorani (aalscholvers) tot de ballo sardo (Sardijnse dans in traditionele klederdracht). Vroeger waren de manden puur bedoeld om dagelijks te gebruiken; er werd meel in bewaard of brood in geserveerd. Maar tegenwoordig hangen ze ook vaak ter decoratie aan de muur. Vandaar het meegevlochten haakje aan de achterkant.
Museum van de vlechtkunst
Wil je meer weten over de lokale traditie van het vlechtwerk? Bezoek dan het kasteel van Castelsardo. Binnen bevindt zich het Museo del Intreccio Mediterraneo, het museum van de vlechtkunst, met in de vitrines tientallen antieke manden. Ook is er een afdeling ingericht over het vlechten van attributen voor de visvangst, zoals fuiken. Dat was trouwens het terrein van de mannen van Castelsardo, en zo is het nog steeds. Tradities zijn er immers om in ere te houden!
Museo del Intreccio Mediterraneo, Castello dei Doria, Via Guglielmo Marconi, Castelsardo, elke dag open, in de zomer vanaf ’s ochtends 9 uur tot ’s avonds laat; meer info op de officiële website.
Foto’s vlechtwerk: Annelies Kooijman en Lex van den Bosch | parliamoitaliano.nl
