De historische roman Aan deze kant van de rivier is gebaseerd op het ware verhaal van Crespi d’Adda. Het dorp werd eind negentiende eeuw door Cristoforo Crespi opgericht voor de arbeiders in zijn katoenfabriek, en is sinds 1995 Unesco Werelderfgoed. Het project van de Crespi’s is een goed – en vroeg – voorbeeld van een ‘fabrieksdorp’ zoals die in verschillende landen zijn gebouwd door industriëlen met verlichte ideeën. Denk aan Philips in Eindhoven en Olivetti in Ivrea, Piemonte. Dergelijke dorpen waren bedoeld om de leefomstandigheden van de arbeiders te verbeteren, met behalve woningen ook allerlei andere voorzieningen.
TAALWEETJE ● In het boek wordt veel Lombardisch dialect gesproken. Een vaak terugkerend woord is: sciur, dat ‘meneer’ betekent, een aanspreekvorm gebruikt als uiting van respect. En de vrouwelijke vorm, sciura, ‘mevrouw’.
Het verhaal van Aan deze kant van de rivier
Schrijfster Alessandra Selmi laat haar roman bij het begin van Crespi d’Adda beginnen. In 1877, als Cristoforo Crespi zijn plannen voor een moderne katoenfabriek in gang zet. Op een stuk grond aan de rivier de Adda, in de Noord-Italiaanse regio Lombardije, wil hij een dorp voor arbeiders bouwen, met een kerk, een school en comfortabele huizen met een tuin.
In korte hoofdstukken worden een voor een de hoofdpersonen geïntroduceerd, zoals Carlo Vitali, een van de meest loyale arbeiders van de Crespi’s. En zijn dochter Emilia, die anders dan veel kinderen uit het dorp niet in de fabriek werkt, maar naar school gaat in Bergamo. Misschien is dat wat haar bindt aan Silvio Crespi, de jonge zoon en erfgenaam van Cristoforo. Ondanks de sociale kloof tussen hen ontstaat er een bijzondere band tussen Emilia en Silvio, en steunt zij hem als de Crespi’s alles dreigen te verliezen.
INFO Aan deze kant van de rivier, door Alessandra Selmi, uit het Italiaans vertaald door Saskia Peterzon-Kotte, A.W. Bruna Uitgevers, €24,99, te bestellen via deze link.
