Er zijn zó veel prachtige Italiaanse dorpjes. Hoe weet je waar je naartoe moet? De website I borghi più belli d’Italia biedt uitkomst. Daarop zijn de ‘mooiste dorpen van Italië’ verzameld. Er komen er vast nog meer bij, maar op dit moment – juli 2018 – zijn er in totaal 291 borghi più belli d’Italia. Nieuwsgierig naar de dorpen? Hier vind je er alvast drie als voorproefje. (En als je wilt zien of het dorp waar je naartoe gaat, ook op de lijst staat, scroll dan door naar beneden. Onder aan deze pagina heb ik ze allemaal nog even op een rijtje gezet.)
Palazzolo Acreide, Sicilië
In 1693 maakte een aardbeving een groot gebied in het zuid-oosten van Sicilië met de grond gelijk. Acht steden, waaronder Noto, Ragusa, Modica en Palazzolo Acreide, werden daarna bijna volledig in Siciliaanse barokstijl herbouwd. Sinds 2002 staan ze op de Unesco-Werelderfgoedlijst. Begin je bezoek aan Palazzolo Acreide op het centrale Piazza del Popolo, met een typisch voorbeeld van de lokale barok: de Basilica di San Sebastiano (die helaas begin dit jaar in de steigers stond; het is de vraag of de restauratie op tijd klaar zal zijn voor het plaatselijke San Sebastiano-feest in augustus). Vanaf het plein heb je mooie doorkijkjes naar de aflopende straten rondom. Voor koffie met een lekkere mini-cannolo ga je naar Bar del Corso Infantino (Corso Vittorio Emanuele 18). Even buiten Palazzolo Acreide ligt een oud, en goed bewaard gebleven, Grieks theater.
Brisighella, Emilia-Romagna
Ga in Brisighella aan het eind van de dag op zoek naar de overdekte Antica Via degli Asini, letterlijk: de ‘oude straat van de ezels’, als het avondlicht mooi onder de bogen door naar binnen valt. Andere bezienswaardigheden van het dorp zijn de Rocca Manfrediana en de Torre dell’Orologio, respectievelijk de burcht en de klokkentoren. Brisighella is niet alleen mooi, maar ook levendig (en dat kun je niet van alle borghi più belli zeggen!), met verschillende bars en eettentjes vlak bij elkaar. Wij hebben heerlijk gegeten bij Osteria del Guercinoro (Piazza Marconi 7), maar ook Framboise (Via Porta Fiorentina 16) zag er goed uit. Overnachten kan in het prettige Hotel La Rocca.
De Antica Via degli Asini in Brisighella
Greccio, Lazio
In het Italiaanse Greccio – een dorpje met slechts 1600 inwoners, op zo’n honderd kilometer ten noorden van Rome – kun je niet om Franciscus van Assisi heen. Hier organiseerde de heilige in 1223 de eerste levende kerststal van de wereld, een gebruik dat in heel Italië is overgenomen. De dorpelingen houden de herinnering levend door talloze muurschilderingen op de huizen. Iets ten noorden van het dorp ligt – als tegen de rotswand geplakt – het Santuario di San Francesco, het klooster met de grot waar de kerststal van Franciscus indertijd heeft plaatsgevonden.
Uitzicht vanuit Greccio
I borghi più belli d’Italia
Een overzicht van alle dorpjes per regio
- Valle d’Aosta Bard, Etroubles
- Piemonte Cella Monte, Chianale, Garbagna, Garessio, Mombaldone, Monforte d’Alba, Neive, Orta San Giulio, Ostana, Ricetto di Candelo, Usseaux, Vogogna, Volpedo
- Lombardije Bienno, Cassinetta di Lugagnano, Castellaro Lagusello, Castelponzone, Cornello dei Tasso, Fortunago, Gardone Riviera, Gradella, Grazie, Gromo, Lovere, Monte Isola, Morimondo, Pomponesco, Sabbioneta, San Benedetto Po, Soncino, Tremezzina, Tremosine sul Garda, Zavattarello
- Trentino Alto Adige Bondone, Canale, Castelrotto –Kastelruth, Chiusa – Klausen, Egna – Neumarkt, Glorenza – Glurns, Mezzano, Rango, San Lorenzo Dorsino, Vigo di Fassa, Vipiteno – Sterzing
- Veneto Arquà Petrarca, Asolo, Borghetto, Cison di Valmarino, Follina, Mel, Montagnana, Portobuffolè, San Giorgio, Sottoguda
- Friuli Venezia Giulia Clauiano, Cordovado, Fagagna, Gradisca d’Isonzo, Poffabro, Polcenigo, Sappada Vecchia / Plodn, Sesto al Reghena, Toppo, Valvasone Arzene, Venzone
- Liguria Apricale, Brugnato, Campo Ligure, Castelvecchio di Rocca Barbena, Cervo, Colletta, Finalborgo, Framura, Laigueglia, Lingueglietta, Millesimo, Moneglia, Montemarcello, Noli, Seborga, Taggia, Tellaro, Triora, Varese Ligure, Verezzi, Vernazza, Zuccarello
- Emilia-Romagna Bobbio, Brisighella, Castell’Arquato, Compiano, Dozza, Fiumalbo, Gualtieri, Montefiore Conca, Montegridolfo, San Giovanni in Marignano, San Leo, Verucchio, Vigoleno
- Toscane Anghiari, Barga, Buonconvento, Capalbio, Castelfranco Piandiscò, Castiglione di Garfagnana, Cetona, Coreglia Antelminelli, Giglio Castello, Loro Ciuffenna, Montaione, Montemerano, Montescudaio, Palazzuolo sul Senio, Pitigliano, Poppi, Porto Ercole, Raggiolo, San Casciano dei Bagni, Santa Fiora, Scarperia e San Piero, Sovana, Suvereto
- Umbrië Acquasparta, Allerona, Arrone, Bettona, Bevagna, Castiglione del Lago, Citerna, Corciano, Deruta, Lugnano in Teverina, Massa Martana, Monte Castello di Vibio, Montecchio, Montefalco, Monteleone di Spoleto, Montone, Norcia, Paciano, Panicale, Passignano sul Trasimeno, Piediluco, Preci, San Gemini, Sellano, Spello, Torgiano, Trevi, Vallo di Nera
(Lijst met dorpjes loopt door onder de foto)
In de straten van Passignano sul Trasimeno, een van de 28 borghi più belli d’Italia in Umbrië
- Marche Cingoli, Corinaldo, Esanatoglia, Frontino, Gradara, Grottammare, Macerata Feltria, Mondavio, Mondolfo, Monte Grimano Terme, Montecassiano, Montecosaro, Montefabbri, Montefiore dell’Aso, Montelupone, Moresco, Offagna, Offida, San Ginesio, Sarnano, Sassoferrato, Servigliano, Torre Di Palme, Treia, Visso
- Lazio Amatrice, Boville Ernica, Canterano, Caprarola, Castel di Tora, Castel Gandolfo, Castel San Pietro Romano, Castro dei Volsci, Civita di Bagnoregio, Collalto Sabino, Foglia, Greccio, Monte San Giovanni Campano, Orvinio, Pico, Sperlonga, Subiaco, Torre Alfina
- Abruzzo Abbateggio, Anversa degli Abruzzi, Bugnara, Campli, Caramanico Terme, Castel del Monte, Castelli, Città Sant’Angelo, Civitella del Tronto, Guardiagrele, Introdacqua, Navelli, Opi, Pacentro, Penne, Pescocostanzo, Pettorano sul Gizio, Pietracamela, Pretoro, Rocca San Giovanni, Santo Stefano di Sessanio, Scanno, Tagliacozzo, Villalago
- Molise Fornelli, Frosolone, Oratino, Sepino
- Campania Albori, Atrani, Castellabate, Conca dei Marini, Furore, Montesarchio, Monteverde, Nusco, Savignano Irpino, Summonte, Zungoli
- Puglia Alberona, Bovino, Cisternino, Locorotondo, Maruggio, Otranto, Pietramontecorvino, Presicce, Roseto Valfortore, Specchia, Vico del Gargano
- Basilicata Acerenza, Castelmezzano, Guardia Perticara, Irsina, Pietrapertosa, Venosa, Viggianello
- Calabria Aieta, Altomonte, Bova, Buonvicino, Chianalea, Civita, Fiumefreddo Bruzio, Gerace, Morano Calabro, Oriolo, Rocca Imperiale, Santa Severina, Stilo
- Sicilië Castelmola, Castiglione di Sicilia, Castroreale, Cefalù, Erice, Ferla, Gangi, Geraci Siculo, Montalbano Elicona, Monterosso Almo, Novara di Sicilia, Palazzolo Acreide, Petralia Soprana, Salemi, Sambuca di Sicilia, San Marco D’Alunzio, Savoca, Sperlinga, Sutera
- Sardinië Atzara, Bosa, Carloforte, Castelsardo, Posada, Sadali
Bron: de website van I borghi più belli d’Italia. Op deze verzameling ‘mooiste dorpen van Italië’ staan alle uitverkoren dorpjes, handig gerangschikt per regio. Per dorpje lees je iets over de geschiedenis en wat er te zien is.
Fotografie: Lex van den Bosch (Brisighella), Annelies Kooijman (Greccio, Palazzolo Acreide, Passignano sul Trasimeno) voor parliamoitaliano.nl
