Kunstwerk Vertumnus
Geschilderd door Giuseppe Arcimboldo (circa 1527-1593)
Periode maniërisme
Hangt in Skoklosters Slott, Skokloster, Zweden
Een peer als neus, peultjes als oogleden, kersen als lippen. Een maiskolf op de plaats van het linkeroor. Hoe langer je kijkt naar dit schilderij door Giuseppe Arcimboldo, hoe meer je erin ontdekt. De zestiende-eeuwse Italiaanse kunstschilder liet een complete moestuin op het portret los. De geportretteerde is de Habsburgse keizer Rudolf II, bij wie Arcimboldo als hofschilder in Praag werkte. Hij beeldde de keizer hier af als Vertumnus, de god van de veranderende seizoenen.
Maniërisme
De stijl waarin Arcimboldo schilderde, wordt veelal tot het maniërisme gerekend. In de loop van de eeuwen werd heel verschillend over het maniërisme gedacht, en een echt duidelijke omschrijving is dan ook moeilijk te vinden. Maar over het algemeen wordt er de schilderkunst tussen renaissance en barok mee bedoeld. Een kenmerk dat genoemd wordt, is dat er fantasierijke, bizarre elementen in zitten. En dat kun je bij Arcimboldo’s werk wel stellen. Vertumnus is de bekendste, maar hij maakte veel meer van dit soort schilderijen die het midden houden tussen stilleven en portret. Zoals Acqua, een mannenhoofd opgebouwd uit allerlei soorten vissen, schaal- en schelpdieren.
Gebrandschilderde ramen
Overigens maakte Arcimboldo aan het begin van zijn carrière heel ander werk. Zo ontwierp hij samen met zijn vader motieven voor de gebrandschilderde ramen in de Duomo van Milaan, de stad waar hij werd geboren. Die beeldden het leven van de heilige Catharina uit, en er kwam fruit noch groente aan te pas.
