Kunstwerk De extase van Maria Magdalena
Geschilderd door Artemisia Gentileschi (1593 – circa 1654)
Periode barok
Maakt deel uit van een particuliere collectie
Gezien bij Caravaggio-Bernini. Barok in Rome in het Rijksmuseum in Amsterdam, maart 2020
Het is een leven als uit een grimmig sprookje, dat van Artemisia Gentileschi. De dochter van de Italiaanse schilder Orazio Gentileschi was nog geen achttien toen ze werd verkracht door een collega van haar vader, Agostino Tassi. Deze Tassi bleek niet van plan met haar te trouwen, waarop vader Orazio een proces tegen hem aanspande. Tijdens het proces werd Artemisia gemarteld om te zien of ze wel de waarheid sprak. Maar in plaats van haar te breken, sterkten deze gebeurtenissen haar nog meer.
De invloed van Caravaggio
Artemisia Gentileschi groeide uit tot de beroemdste vrouwelijke barokschilder. Het is de tijd van Caravaggio (1571-1610), door wie ze duidelijk beïnvloed werd. Kijk naar haar schilderij De extase van Maria Magdalena en je herkent Caravaggio’s beroemde chiaroscuro-stijl (clair-obscur). En dat niet alleen. Behalve de schilderstijl lijkt ook het onderwerp sterk geïnspireerd door een werk van Caravaggio. Zijn Maria Magdalena in extase* heeft dezelfde pose, met ontblote schouder, maar dan gespiegeld. En zowel bij Caravaggio als bij Gentileschi ontbreken de voorwerpen die gewoonlijk worden afgebeeld bij Maria Magdalena: een schedel en een zalfpot.
* Lange tijd was er van Caravaggio’s schilderij Maria Magdalena in extase, dat hij in 1606 schilderde, helemaal geen origineel bekend. Wél waren er verschillende kopieën, onder anderen van Louis Finson. In 2014 claimde een Italiaanse kunsthistorica de vondst van het origineel van Caravaggio, bij een familie die anoniem wil blijven.
