Vercelli ligt midden tussen de rijstvlaktes in het oosten van Piemonte, niet ver van de grens met Lombardije. Het stadje wordt ook wel ‘de Rijsthoofdstad van Europa’ genoemd. Die bijnaam wordt meteen bevestigd als we op een terrasje in het centrum van Vercelli zijn gaan zitten om te lunchen. Bij het tafeltje naast ons wordt een trolley voorgereden, met een grote koperen pan erop. Erin zit panissa, een lokale specialiteit met rijst als basisingrediënt. Het lijkt op risotto, met als grootste verschil dat er in de panissa behalve rijst ook bonen gaan.
Piazza Cavour, het hart van Vercelli
Vercelli is een verrassend mooie stad, met als middelpunt het Piazza Cavour. De niet al te hoge palazzi aan het plein hebben allemaal een zuilengalerij, waaronder je helemaal rond kunt lopen, beschermd tegen regen of zon. Heel mooi zijn de terracotta arcadebogen van veertiende-eeuwse Case Arborio Biamino e Bonetti, aan de noord-oostkant.
Midden op het plein pronkt een standbeeld van de naamgever van het Piazza, Camillo Benso di Cavour (1810-1861). Cavour was een belangrijk staatsman en een van de hoofdrolspelers bij de Italiaanse eenwording in 1861 – die hij overigens zelf niet lang heeft meegemaakt. Ook voor Vercelli en omgeving was Cavour belangrijk: hij was een groot promotor van de aanleg van de irrigatiekanalen in het rijstgebied. Het Canale Cavour, aangelegd tussen 1863 en 1866, is daarom naar hem vernoemd. In de noord-oostelijke hoek van Piazza Cavour zie je de Torre dell’Angelo boven de daken uit torenen.
Rijst en voetbal
Behalve ‘Rijsthoofdstad van Europa’ heeft Vercelli nog meer bijnamen. Het is de Città delle 8 ore, oftewel ‘Stad van de acht uur’, omdat hier als eerste plaats in Italië de achturige werkdag werd ingesteld. Ruim honderd jaar geleden, in 1906, bereikten de mondine, zoals de rijstpluksters in het Italiaans heetten, dat ze voortaan niet langer dan acht uur per dag hoefden te werken. Pas in 1919 werd het een landelijke wet. Daarnaast is Vercelli de Città dei 7 scudetti, ‘Stad van de zeven kampioenschappen’. Een bijnaam die de stad te danken heeft aan de plaatselijke voetbalclub Pro Vercelli 1892, die begin twintigste eeuw zeven keer landskampioen werd.
Bijzondere kerken
En de bijnamen zijn nog niet op. De Chiesa di San Cristoforo wordt ook wel ‘de Sixtijnse Kapel van Vercelli’ genoemd, vanwege de bijzondere fresco’s binnen in de kerk. Vanbuiten zou je de San Cristoforo zo voorbijlopen, maar binnen weet je bijna niet waar je moet kijken. Werkelijk alle muren en het plafond zijn beschilderd door Gaudenzio Ferrari (1471-1546).
Zo onopvallend als de San Cristoforo vanbuiten is, zo imposant zijn twee andere kerken in Vercelli: de Basilica di Sant’Andrea en de Duomo.
De gevel van de Basilica di Sant’Andrea toont met z’n mengeling van stijlen de overgang van Romaanse naar gotische architectuur. Wat ook in het oog springt, is het kleurverschil. De grijsgroene gevel wordt geflankeerd door twee spitse, baksteenrode torens.
De Duomo of Cattedrale di Sant’Eusebio staat op de plek waar eerder een oudere kerk stond. Hier ligt de heilige Eusebius begraven. Links achter in de Duomo vind je een kapel met de Madonna dello Schiaffo, de ‘Madonna van de klap’. Het witmarmeren Mariabeeld wordt zo genoemd vanwege, zo gaat het verhaal, een gokverslaafde man die zo kwaad was dat hij bij het spelen weer geld had verloren, dat hij de kerk in liep en het Madonna-beeld een rake klap verkocht. De donkere plek op haar linkerwang is nog altijd te zien.
Eten & drinken in Vercelli
- De specialiteit van Ristorante Vecchia Brenta is panissa, maar er is meer. Zoals de typisch Piemontese gevulde pasta agnolotti. Er is een terrasje aan de straatkant. Via Morosone 6, open voor lunch en diner, behalve op dinsdag en woensdagavond, +39 0161 251230, website
- Onder de zuilengalerijen van Piazza Cavour zit – sinds 1889! – Pasticceria Taverna e Tarnuzzer, nu gerund door de vijfde generatie Tarnuzzer. Voor koffie met wat lekkers. Piazza Cavour 27/R, gesloten op maandag, +39 0161 253139, website
- Het rustige pleintje aan de Via Giuseppe Verdi wordt voor de helft in beslag genomen door het gezellige terras van Caffè Verdi. Piazza Pugliese-Levi 2, elke dag, behalve zondag, open van 7 tot 21 uur
- Aan het Piazza Ernesto Zumaglini met z’n zakelijke, strakke zuilengalerijen zitten verschillende bars/cafés, zoals Coffee Club en Golden 67.
Foto’s: Lex van den Bosch en Annelies Kooijman | parliamoitaliano.nl
