Het Italiaanse alfabet is eigenlijk niet anders dan het onze, en tóch is er een substantieel verschil. Het telt namelijk traditioneel maar 21 letters: A – B – C – D – E – F – G – H – I – L – M – N – O – P – Q – R – S – T – U – V – Z Op twee plekken zitten er ‘gaten’...
Als je weet hoe je in Italië iemand begroet (en wanneer), is dat prettiger binnenkomen. Wat zeg je nu eigenlijk als groet: ciao, buongiorno of toch iets anders? Ciao – voor bekenden Ciao is wereldwijd bekend en wordt door niet-Italianen al snel gebruikt, maar let op:...
Ook als je boodschappen doet in Italië of een menukaart probeert te ontcijferen, kan taal een struikelblok zijn. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen peperone en peperoncino? Tussen salame en salumi? Of tussen succo en sugo? Daarnaast zijn er soms ook verschillende...
Autorijden in Italië is vaak al een belevenis op zich. Niet alleen vanwege de korte invoegstroken en ultrasmalle straatjes, maar ook door de verkeersborden en opschriften die niet altijd even duidelijk zijn. Want wat betekent passo carrabile precies? Waarom mag je met...
Het restaurant dat op martedì gesloten blijkt. Het parkeerbord dat aangeeft dat je daar op lunedì tussen 8.30 en 10.30 uur je auto juist niet mag neerzetten. In Italië zijn er genoeg situaties waarin je de dagen van de week graag uit je hoofd zou kennen. Daarom in dit...
Onlangs was ik met vrienden in Milaan naar een dansvoorstelling van Roberto Bolle, een grote naam in Italië en in de internationale danswereld. Bolle, geboren in Piemonte, werd opgeleid aan de Scala in Milaan en is daar nog altijd primo ballerino étoile. Maar bij...
Gisteren, woensdag 7 mei, is het conclaaf begonnen voor de verkiezing van een nieuwe paus, de opvolger van paus Franciscus. De verkiezing vindt plaats achter gesloten deuren. Vandaar de term conclave (conclaaf): die komt van het Latijnse cum clave, met sleutel. Welke...
Met de opkomst van orzo in de Nederlandse keuken hebben we er meteen een grote kans op spraakverwarring in Italië bij. Een pak orzo is in de Italiaanse supermarkt namelijk gewoon een pak gerst. En wat wij in Nederland orzo noemen, pasta in de vorm van een...
In de vitrines van koffiebars in Ligurië ligt tussen de croissantjes en andere zoete broodjes ook vaak een olandesina, een ‘Nederlands meisje’. Volgens Wiktionary is de olandesina ‘a type of brioche from the Netherlands’. Maar komt het wel echt uit Nederland? Met z’n...
Als je de zongerijpte, door en door rode tomaten ziet, denk je misschien niet meteen aan goud. Toch komt het Italiaanse woord voor tomaat, ‘pomodoro’, van ‘pomo d’oro’, wat ‘appel van goud’ betekent. Waarom is dat?
Het familielid dat je aan het begin van de Italiaanse zomer misschien wel het meest hoort noemen, is nipote, kleinkind. De scholen in Italië zijn namelijk drie maanden gesloten. Dus kiezen werkende ouders vaak voor de inzet van de nonni, de grootouders.
Het is het typisch Italiaanse ontbijt-buiten-de-deur: een cappuccino met een croissant erbij. ‘Un cornetto’ noemen ze dat toch, in Italië? Maar nu ben je in Noord-Italië en hoor je iedereen ’s ochtends in de bar ‘brioche’ zeggen. Hoe zit dat precies?
Het bankje zelf nodigt misschien niet echt uit om te gaan zitten, maar dat doet de tekst op de leuning dan wel: ‘Siediti e racconta la tua volta buona’. Het woord volta betekent ‘keer’, en met la volta buona (‘de goede keer’) bedoelen Italianen die keer dat iets dat...
De tramezzino is het Italiaanse antwoord op de Engelse sandwich, de zachte witte boterhammen zonder korst, met beleg ertussen. Turijn en Venetië strijden om de eer van de ‘uitvinding’ van de tramezzino (mv tramezzini). In Turijn zou Caffè Mulassano de eerste zijn...
‘Si prega di chiudere il cancello, grazie’, luidt het opschrift op het hek voor een klein kerkje: graag het hek sluiten. Dat van het woord cancello het werkwoord cancellare (doorhalen, doorstrepen, afzeggen, cancellen) is afgeleid, is dan heel logisch. Je ziet het...
Wie weleens met de trein reist in Italië, zal het woord convalidare zeker zijn tegengekomen op het treinkaartje. Het betekent: valideren, geldig maken. Oftewel, in dit geval: afstempelen. Op het kaartje staat dan: Convalidare prima della partenza, afstempelen voor...
Gisteren, woensdag 15 mei 2024, won Juventus de beker, de Coppa Italia. Sportkrant La Gazzetta dello Sport citeert daarom de voormalige Italiaanse profvoetballer Gianluigi ‘Gigi’ Buffon, die het ‘een teamprestatie’ van de voetballers uit Turijn noemde, una prestazione...
Elke bar in Italië heeft ze op de tafeltjes staan: de servethouders waarin een voorraad flinterdunne servetjes huist. Handig zijn die servetten niet echt, vind ik, want het materiaal waarvan ze gemaakt zijn, lijkt niet echt geschikt om je mond mee af te vegen. Ze zijn...
Sla dezer dagen een meubelbrochure open en het is alsof de zomer al begonnen is. Buitenbanken met felgekleurde of juist sober zandkleurige kussens, parasols, tuinverlichting en strandstoelen. Voor die laatste heeft het Italiaans een mooie, maar lastig uitspreekbare...
Il piatto tris is waarschijnlijk de enige uitzondering op de Italiaanse gewoonte om de maaltijd in verschillende gangen, en daardoor ook van aparte borden, te nuttigen. Drie-op-het-bord Bars die ook lunch serveren, hebben naast het menu van de dag vaak ook een piatto...
Op Moederdag – ook in Italië op de tweede zondag in mei – kan ik niet echt om het woord ‘mamma’ heen, al hoef ik natuurlijk niet te vertellen wat het betekent. Wél een grappig weetje: terwijl we in het Nederlands zowel ‘mama’ als ‘mamma’ kunnen schrijven, is het in...
‘Il treno regionale 3122 di Trenitalia proveniente da Savona e diretto a Torino delle ore dieci e trenta è in arrivo al binario 2.’ Niet te doen, die ellenlange aankondigingen op stations in Italië. En vaak, zeker op de kleinere stations, alleen in het Italiaans. Zie...
In La Stampa van vandaag, vrijdag 10 mei 2024, lees ik dat de Italiaanse zanger Gianni Morandi in mei 1974 samen met zijn vrouw Laura Efrikian een reclamespot opnam waarin hij opkwam voor het recht op echtscheiding (divorzio), omdat ‘niet alle gezinnen net zo gelukkig...
Italiaans woord van deze week: la noia (de verveling), de titel van het lied waarmee Angelina Mango afgelopen weekend het San Remo-festival 2024 won. En de aanleiding voor een woordenlijstje van emoties in het Italiaans. Emoties in het Italiaans la noia – de verveling...
Overal lichtjes, grote kerstbomen op de centrale stads- en dorpspleinen, en in Turijn een oversized adventskalender waarvan elke avond door de brandweer een hokje wordt geopend – in Italië is het in de aanloop naar kerst één groot feest op straat. Welke Italiaanse...
Bij de Italiaanse boekhandel kun je kleurrijke boeken kopen. Romanzi rosa bijvoorbeeld, ‘roze romans’. En nee, dan krijg je geen gay literatuur aangereikt, maar liefdesromannetjes à la de Bouquetreeks. Van een heel ander genre zijn de libri gialli, of kortweg gialli,...
Als een Italiaan niet wil dat z’n sokken te zien zijn, trekt hij fantasmini aan, heel korte sokjes die niet boven de rand van je schoenen uit piepen. De term fantasmino is een verkleinwoord van fantasma, geest. Spooksokken dus eigenlijk. En zo zijn er meer grappige...
Waar koop je bloemen in Italië? Waar ga je naartoe om je kleding te laten stomen? En waar kun je terecht als je iemand een mooie ring of ketting cadeau wilt doen? Van fioraio tot gioielleria – zo heten winkels in Italië. UITSPRAAKTIP Let op: Italiaanse woorden die...
In de Italiaanse supermarkt vond ik een doosje met twee valstrikken in één op de verpakking: confetti morbidi staat erop. Geen morbide confettisnippers, maar zachte gesuikerde dropjes. Het Italiaanse morbido betekent: zacht, en Italiaanse confetti zijn snoepjes,...
Als het zomer is in Italië, trekken veel Italianen de stad uit. Ook veel winkels en restaurants gaan dicht, en dat kun je zien aan de boodschap op de deur: CHIUSO PER FERIE. ‘Gesloten vanwege vakantie’. Le ferie komt van het Latijnse feriae en betekent...
Een seizoen lang zon, zee en barbecues – dat is een Italiaanse estate (zomer) in een notendop. Welke zomerse woorden moet je kennen als je in Italië op zomervakantie bent? Grigliata is handig: je zult niet de eerste zijn die spontaan wordt uitgenodigd voor een...
Letterlijk is il ponte een brug, en figuurlijk eigenlijk ook. Het is een vrije periode van meer dan twee dagen, die je krijgt door een extra vrije dag te nemen en zo ‘een brug te slaan’ (fare il ponte) tussen een doordeweekse feestdag en het weekend. Dus: is donderdag...
De natuur ontwaakt, de voorjaarszon breekt door, zwaluwen vliegen in de lucht. Het is lente, primavera in het Italiaans. Welke Italiaanse woorden wil je nog meer kennen, dit seizoen? Italiaanse woorden voor de lente la rondine – de zwaluw [meervoud: rondini, met de...
Het is winter, inverno in het Italiaans. Het seizoen van polenta, sleeën en wollen truien. Welke Italiaanse woorden moet je kennen in de winter? Italiaanse woorden voor de winter l’arancia – de sinaasappelchiodo di garofano – kruidnagelcannella – kaneelzenzero –...
Het is herfst, autunno in het Italiaans. Het seizoen van kastanjes, boswandelingen en de wijnoogst. En het seizoen waarin de wintertijd weer ingaat en de dagen nog wat korter worden (maar de avonden des te langer). Italiaanse woorden voor de herfst la zucca – de...
Een gerecht waarmee je je echtgenoot verblindt. Maar ook: lelijke koekjes en boze spaghetti. Als je erop gaat letten, zie je opeens hoeveel Italiaanse gerechten en etenswaren een grappige naam hebben. De ene keer verwijst zo’n naam naar het uiterlijk, de andere keer...
Welke Italiaanse woorden moet je kennen om de voetbalverslagen in de Gazzetta dello Sport te lezen? Over fuorigioco, l’area di rigore en de onvermijdelijke cartellini gialli tijdens voetbalwedstrijden. Woordenlijstje Italiaans in tijden van voetbal il calcio – het...
Dit weekend gaat ook in Italië de zomertijd in. In de nacht van zaterdag op zondag worden le lancette dell’orologio (de wijzers van de klok) een uur vooruitgezet. In het Italiaans heet de zomertijd l’ora legale, de ‘wettelijke tijd’. Oftewel: de bij wet vastgestelde...
Hoe vertel je een Italiaan dat je verliefd op hem bent? Wat schrijf je als je een e-mail met ‘Liefs’ wilt eindigen? En wat is liefde op het eerste gezicht in het Italiaans? Houden van in het Italiaans Er zijn – op z’n minst – twee manieren om ‘Ik hou van je’ te...
Als je een buitenlandse taal leert, kom je altijd struikelblokken tegen. Ook in het Italiaans. Want wist je dat una camera geen fotocamera is, maar een slaapkamer of hotelkamer? En dat mostarda geen mosterd is, maar een soort chutney? Valse vrienden worden ze genoemd,...
Als iets me opvalt aan de vele berichten op Instagram en Facebook vanuit Italië, is het wel het grote gevoel van saamhorigheid. Met hashtags als #andratuttobene – ‘het komt goed’ – tonen de Italianen hoe vastberaden ze zijn om samen het coronavirus in bedwang te...
Wie weleens in een van de Nationale Parken van Italië wandelt, weet dat je daar dieren in het wild kunt spotten. Selvaggina vagante staat er op de bordjes: loslopend wild. En: divieto di caccia ai non autorizzati, verboden te jagen zonder vergunning. Van hazen tot...
De fluitende vogeltjes buiten inspireerden me om de Guida agli animali d’Italia weer eens in te kijken. Dit eerste deel van een reeks boekjes die je eind jaren tachtig bij de krant L’Espresso kreeg – een fijne vondst op een Italiaanse rommelmarkt – toont vogels die in...
Vino bianco is witte wijn, una rosa bianca is een witte roos. En ook Italiaanse uitdrukkingen als bianco come un cencio en mettere nero su bianco zijn in het Nederlands min of meer hetzelfde: zo wit als een vaatdoek; zwart op wit zetten. Maar wat bedoelen Italianen...
‘Sofia moet deze week nog heel hard studeren, want ze heeft debiti,’ vertelt mijn vriendin Marjolein, die met haar twee dochters in Italië woont (en eerder op Parliamo italiano haar tips voor Milaan gaf). Debiti is Italiaans voor ‘schulden’, maar dat bedoelt ze niet....
Het is rijkelijk laat, maar nu heb ik dan toch eindelijk het populaire De acht bergen van Paolo Cognetti gelezen. In het Italiaans, met de Nederlandse vertaling van Yond Boeke en Patty Krone ernaast. Dat maakte het wat mij betreft extra leuk, en ook handig: zo kon ik...
De verwarring is begrijpelijk, maar antipasti hebben echt niets met pasta te maken. Antipasti is het meervoud van antipasto, Italiaans voor voorgerecht. Met een -o op het eind dus. Antipasto is een samenvoeging van het Latijnse ante (voor) en het Italiaanse woord...
Ga je dit jaar skiën in Italië? Kom goed beslagen ten ijs en leer hier alvast de 15 belangrijkste wintersportwoorden in het Italiaans. Italiaanse woorden voor de wintersport skiën – sciare [spreek uit: sjie-aa-re] snowboarden – fare snowboard skischoenen – scarponi da...
Zelfs als je al jarenlang in Italië woont, stuit je op een dag op een woord waar je nog niet eerder van gehoord hebt. Dat had vriendin Marina, die gids is in Toscane, toen ze rondkeek in de winkel van het Italiaanse porseleinmerk Richard Ginori in Florence. Bord met...
Een van de lastige dingen van de Italiaanse taal is: waar leg je de klemtoon? Het is vaak een kwestie van uit je hoofd leren, want een accent wordt meestal niet geschreven. Bovendien ligt de klemtoon nog weleens ergens anders dan in het Nederlands. Zo leg je...
Zit je bij dat leuke restaurantje aan de Italiaanse kust, menukaart in de hand, heb je geen idee wat voor vissen dat zijn op de kaart… Dan is dit handige woordenlijstje je redding. Vis en schelpdieren in het Italiaans Het algemene woord voor vis is pesce in het...
Als kind was ik al gek op het boek, vanwege de mooie plaatjes. Vola vola coccinella (Vlieg maar, lieveheersbeestje) staat nog altijd in mijn boekenkast en inmiddels kan ik het ook lezen. Het is een uit het Engels naar het Italiaans vertaald kinderboek over insecten,...
Valse vrienden worden ze genoemd: woorden in verschillende talen die qua vorm veel op elkaar lijken, maar iets heel anders betekenen. Het Duitse bellen bijvoorbeeld, dat ‘blaffen’ betekent. Of het Engelse warehouse (‘pakhuis’, niet ‘warenhuis’). 10 valstrikken in...
Als je een boek over Rome aan het lezen bent – of het nu een reisgids is of een roman – kan het bijna niet anders of je komt de term sampietrini tegen. Het is het Italiaanse woord voor de stenen in veel straten van Rome, een soort kinderkopjes. Ook het...
Omdat hij weet hoe gek ik ben op notitieboekjes, had mijn broer er eentje voor me meegenomen uit Napels, een cadeautje van het hotel waar hij logeerde. Een klein boekje, met een tekening van rode pepers, en een rood lintje eromheen. Diario di bordo staat er op de...
Om te onthouden of de klok in het najaar nu vooruit of achteruit gezet moet worden, had je misschien al een ezelsbruggetje nodig. En in het Italiaans komt daar nog een valstrik bij. In Italië gaat dit weekend namelijk l’ora solare in, waar je het Italiaanse woord sole...
Het gonsde op de Italiaanse social media, van de week: en masse waren de Italianen, tot premier Renzi aan toe, onder de indruk van de achtjarige Matteo die een nieuw Italiaans woord had verzonnen, ‘petaloso’. Een bloem met veel blaadjes Voor school moest Matteo twee...
Soms maakt één letter het verschil. Zoals hier, op een muur in Bologna: ciccina (spreek uit als: tjie-tjie-na) betekent ‘schatje, lieverdje’, cicciona (tjie-tjoo-na) betekent ‘dikkerd, dikke vrouw’. Nu maar hopen dat het schatje in kwestie de boodschap heeft gezien...
Het is dat ik allang afgestudeerd ben, anders zou ik me zó weer inschrijven bij Italië Studies Amsterdam. Afgelopen vrijdagavond, op een bijeenkomst voor oud-studenten en docenten, gaf universitair hoofddocent Ronald de Rooy een inspirerende toelichting op de...
Een mooi woord voor een niet al te mooi ding: una saracinesca is een rolluik, bijvoorbeeld van een winkelpand. Je spreekt het uit als ‘sa-ra-tjie-nés-ka’, met de klemtoon op de voorlaatste lettergreep. Definitief gesloten Begin deze week kwam ik het woord tegen in de...
‘Een land dat de vorm van een laars heeft, kan niet anders dan een passie voor sokken hebben,’ zo postte @igersitalia deze week op Instagram: Un paese a forma di stivale non può che avere una passione per i calzini. Met daarbij de oproep om foto’s in te zenden met het...
Als je de Italiaanse klanken eenmaal kent, zijn ze eigenlijk niet zo moeilijk. Toch kunnen bijvoorbeeld de gi- [spreek uit: dj] en de chi- [spreek uit: kj] nog weleens lastig zijn, net als al dan niet dubbele medeklinkers in het Italiaans. Vaak verkeerd gespeld: eten...
Italië heeft een nieuwe president. Afgelopen zaterdag, 31 januari 2015, werd de 73-jarige Siciliaan Sergio Mattarella gekozen als opvolger van Giorgio Napolitano (89). Het leidde al snel tot woordspelingen op zijn achternaam. Journalist en Italië-expert Andrea Vreede...
Dit weekend begint de winter, l’inverno in het Italiaans, niet te verwarren met l’inferno, de hel. Natuurlijk woordspelen de Italianen daar ook wel mee, al komt de combinatie inverno inferno op internet nog niet eens zo heel vaak voor. Nog geen drieduizend hits op...
Elk jaar vindt in Italië de Cioccolatò plaats, een tiendaags evenement dat geheel in het teken staat van chocolade, cioccolato in het Italiaans, met de klemtoon op ‘la’. Waarom er nu dan toch een accent op de o staat? Dat is om aan te geven waar we naartoe moeten:...
Il bacio is: de kus, maar daarmee ben je er nog niet. Toen wij deze week op Schiphol waren om oude vrienden uit Turijn op te halen die een paar dagen Amsterdam kwamen doen, viel het me weer op. Niet alleen kussen Italianen slechts twee keer op de wangen, in plaats van...
Het Italiaanse woord fannullone (van fare nulla, nietsdoen) stond gisteren in Het Parool, in een bericht over een Italiaanse burgemeester die zich – op zijn zachtst gezegd – ergert aan zijn luie ambtenaren. Deze Giovanni Calabrese, burgemeester van het Zuid-Italiaanse...
Uit eten in Italië? Op een Italiaanse menukaart staan weliswaar veel verschillende gangen (antipasti, primi, secondi, contorni en dolci), maar je hoeft echt niet van alles iets te bestellen. Het is heel gebruikelijk om bijvoorbeeld alleen een antipasto (voorgerecht)...
Een typisch Italiaans strand herken je aan de in keurige rijen opgestelde parasols, met voor elke strandtent een eigen kleur. Ligbedjes (lettini) en een parasol (ombrellone, afgeleid van ombra, schaduw) zijn per dag of halve dag te huur. Bedenk wel: hoe vroeg in...
Groente en fruit koop je in Italië bij de fruttivendolo, de groenteboer. En daar komt dit woordenlijstje goed van pas. Want, let op: un cocomero is geen komkommer, maar een watermeloen (meer valstrikken in het Italiaans vind je hier). En: un peperone is een paprika,...
Boodschappen doen in Italië is alleen al zo leuk omdat er nog van die kleine, gespecialiseerde winkeltjes zijn. De slager, de bakker, de groenteboer, de viswinkel en niet te vergeten: de pastawinkel (ja, zelfs een Italiaanse mamma gaat weleens voor gemak). Ben je op...
Hoe leg je in een apotheek in Italië uit wat eraan scheelt? Van mal di pancia (buikpijn) tot colpo di sole (zonnesteek), Italiaanse woorden die je goed kunt gebruiken bij de farmacia. Woordenlijstje voor bij de apotheek in Italië hoofdpijn – mal di testakeelpijn – mal...
De een gaat in een nieuwe stad eerst langs het ufficio turistico om zo geen bezienswaardigheid te missen. De ander wil meteen op zoek naar de leukste winkelstraten of de plaatselijke markt. Van chiesa en museo tot negozio en bancomat, zo vind je je weg in de stad....
Vraag een Italiaan de weg en hij zal je met veel handgebaren wijzen waar je naartoe moet. Maar misschien is het toch ook handig om een paar begrippen uit het hoofd te leren. Al was het maar om het verschil tussen destra (rechts) en dritto (rechtdoor) te kennen... De...
Je kunt natuurlijk in het hotel ontbijten (vaak is dat bij de kamerprijs inbegrepen), maar leuker is het om te doen als de Italianen doen en de dag te beginnen in een barretje. Zij drinken hun koffie meestal staand aan de toog, al banco. Dat is snel én in de meeste...
Hoe vraag je naar een kamer voor twee nachten in een Italiaans hotel? Hoe voorkom je dat je twee losse bedden krijgt? En wat is ‘airconditioning’ in het Italiaans? Van camera tot aria condizionata: Italiaanse woorden die van pas komen in het hotel of op de camping....
Wil je tijdens je vakantie in Italië kunnen vragen wat voor weer het morgen wordt? Of de previsioni del tempo zelf in de krant kunnen lezen? Hier vind je een lijstje met Italiaanse woorden en korte zinnetjes om over het weer te kunnen praten. Over het weer praten...
Ga je op vakantie naar Italië, deze zomer? Parliamo italiano helpt je op weg met tien handige woordenlijstjes. Italy, here we come! Een spoedcursus Italiaans op reis in tien stappen 1 Het weer Fa bello, fa caldo en nog meer manieren om in het Italiaans over het weer...
Het hartje geeft al een beetje weg waar de afkorting TVB voor staat. Ti voglio bene, oftewel: ik hou van jou. Handig voor als blijkt dat je niet zo heel veel woorden meer kwijt kunt. Inkorten kan trouwens ook door het cijfer 6 te gebruiken voor sei. Behalve 'zes'...
Het is niet alles Italiaans wat zo klinkt. Neem ‘pico bello’ – je zou het zomaar roepen in Italië, maar of ze je verstaan... Picco (piek, bergspits) met dubbel c bestaat wél, en bello (mooi) natuurlijk ook, maar de combinatie is waarschijnlijk een soort nepvertaling...
Wist jij dat een Italiaan met ‘Monaco’ ook München kan bedoelen? Check onderstaand lijstje voor Europese steden die in het Italiaans wat lastiger te herkennen zijn. Namen van Europese steden in het Italiaans Anversa – Antwerpen Colonia – Keulen Firenze – Florence...
Trastevere, de populaire wijk in Rome, dankt zijn naam aan de ligging: aan de andere kant van de Tiber, gezien vanaf het centrum van de stad. Trans of tras betekent ‘aan de overkant’ en il Tevere is de rivier die wij in het Nederlands als de Tiber kennen. Zo zijn er...
Wil je een aantal keer per jaar nieuwe Italië-inspiratie per mail ontvangen? Schrijf je dan nu in voor de Parliamo italiano-post via deze link.